Môn: Kinh tế đầu tư Bài tập cá nhân
I. NGUỒN NHÂN LỰC
1. Khái niệm nguồn nhân lực
Nguồn nhân lực là nguồn lực về con người, được nghiên cứu dưới nhiều khía
cạnh khác nhau.
- Với tư cách là nguồn cung cấp sức lao động cho xã hội thì nguồn nhân lực
bao gồm toàn bộ dân cư trong xã hội có khả năng lao động.
- Với tư cách là yếu tố của sự phát triển kinh tế - xã hội thì nguồn nhân lực là
khả năng lao động của xã hội.
- Với tư cách là tổng thể cá nhân những con người cụ thể tham gia vào quá
trình lao động thì nguồn nhân lực bao gồm cả yếu tố thể lực và trí lực của những
người từ 16 tuổi trở lên.
Định nghĩa trên mới phản ánh về mặt số lượng chưa nói lên mặt chất lượng
nguồn nhân lực. Chất lượng nguồn nhân lực được thể hiện trên các khía cạnh: sức
khỏe, trình độ học vấn, kiến thức, trình độ kỹ thuật và kinh nghiệm tích lũy được, ý
thức tác phong của người lao động.
Như vậy, mặc dù có các biểu hiện khác nhau về định nghĩa, khái niệm về
nguồn nhân lực của một quốc gia nhưng có thể hiểu một cách nôm na nguồn nhân lực
chính là nguồn lao động. Theo người Việt Nam, khái niệm ít tranh cãi thì nguồn lao
động là những người đủ 15 tuổi trở lên có việc làm và những người trong độ tuổi lao
động.
2. Các chỉ tiêu đánh giá nguồn nhân lực
Nguồn nhân lực ở đây được biểu hiện hai khía cạnh là số lượng và chất lượng
nguồn nhân lực, vì vậy để đánh giá nguồn nhân lực thì chúng ta có hai nhóm chỉ tiêu
sau.
2.1. Nhóm chỉ tiêu đánh giá số lượng nguồn nhân lực
Có nhiều chỉ tiêu để đánh giá số lượng nguồn nhân lực nhưng biểu hiện thì
người ta thường dùng các chỉ tiêu sau:
- Tỷ lệ nguồn nhân lực trong dân số
- Tỷ lệ lực lượng lao động trong dân số
- Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của người trong độ tuổi lao động
1
Môn: Kinh tế đầu tư Bài tập cá nhân
- Tỷ lệ lao động có việc làm trong lực lượng lao động
2.2. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng nguồn nhân lực
Chất lượng nguồn nhân lược được thể hiện qua nhiều chỉ tiêu, trong đó có các
chỉ tiêu chủ yếu sau:
2.2.1. Chỉ tiêu biểu hiện trạng thái sức khỏe của nguồn nhân lực
Một người có sức khỏe không đơn thuần là người đó có bệnh tật. Sức khỏe theo
định nghĩa chung nhất chính là trạng thái thoải mái về vật chất, tinh thần, là tổng hòa
nhiều yếu tố tạo nên giữa bên trong và bên ngoài, giữa thể chất và tinh thần.
Chúng ta có thể đánh giá tình trạng sức khỏe qua một số chỉ tiêu chủ yếu sau:
- Tuổi thọ bình quân.
- Chiều cao và cân nặng trung bình của người lao động.
- Chỉ tiêu phân loại sức khỏe.
- Chỉ tiêu dân số trong độ tuổi lao động không có khả năng lao động và suy
giảm sức khỏe.
- Một số chỉ tiêu cơ bản về y tế, bệnh tật: tỉ suất chết, tỉ suất dân số trong độ
tuổi bị mắc HIV/AIDS…
2.2.2. Chỉ tiêu trình độ văn hóa của nguồn nhân lực
Đây là một trong những chỉ tiêu hết sức quan trọng phản ánh chất lượng nguồn
nhân lực, và có tác động mạnh mẽ tới quá trình phát triển kinh tế xã hội. Trình độ văn
hóa cao tạo khả năng tiếp thu và vận dụng một cách nhanh chóng những tiến bộ khoa
học kỹ thuật vào thực tiễn. Những chỉ tiêu đó là:
- Tỷ lệ người biết chữ.
- Tỷ lệ đi học chung.
- Tỷ lệ đi học ở các cấp tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông.
2.2.3. Chỉ tiêu đánh giá trình độ chuyên môn kỹ thuật của nguồn nhân lực
Trình độ chuyên môn là sự hiểu biết, khả năng thực hành về chuyên môn nào
đó (nó biểu hiện trình độ đào tạo ở các trường trung học chuyên nghiệp, cao đẳng, đại
học), có khả năng chỉ đạo quản lý một công việc chuyên môn nhất định. Do đó, trình
độ chuyên môn của nguồn nhân lực được đo bằng:
2
Môn: Kinh tế đầu tư Bài tập cá nhân
- Tỷ lệ cán bộ tổ chức.
- Tỷ lệ cán bộ cao đẳng, đại học.
- Tỷ lệ cán bộ trên đại học.
2.2.4. Chỉ tiêu phát triển con người HDI
HDI là thước đo tổng hợp về sự phát triển con người trên ba phương diện sức
khỏe, trí thức và thu nhập. Ba chỉ tiêu thành phần phản ánh các khía cạnh sau:
- Một cuộc sống dài lâu à khỏe mạnh, được đo bằng tuổi thọ trung bình.
- Kiến thức được đo bằng tỷ lệ người biết chữ (với quyền số 2/3) và tỷ lệ nhập
học các cấp giáo dục tiểu học, trung học và đại học (với quyền số 2/3).
- Mức sống đo bằng GDP thực tế đầu người.
Chỉ số HDI không chỉ đánh giá sự phát triển con người về mặt kinh tế mà còn
nhấn mạnh đến chất lượng cuộc sống và sự công bằng xã hội.
2.2.5. Một số chỉ tiêu khác
Bên cạnh những chỉ tiêu có thể lượng hóa được như trên, người ta còn xem xét
đến các chỉ tiêu định tính thể hiện năng lực phẩm chất của người lao động. Chỉ tiêu
này được thể hiện qua các mặt:
- Truyền thống dân tộc vảo vệ Tổ quốc.
- Truyền thống về văn hóa văn minh dân tộc.
- Phong tục tập quán, lối sống.
II. NỘI DUNG ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC
Đầu tư phát triển là bộ phận cơ bản của đầu tư, là việc dùng vốn hiện tại để tiến
hành các hoạt động nhằm tăng thêm hoặc tạo ra những tài sản mới, năng lực sản xuất
mới, vì mục tiêu phát triển.
Đầu tư phát triển bao gồm:
- Đầu tư tài sản vật chất (tài sản thực)
- Đầu tư phát triển tài sản vô hình.
Đầu tư phát triển nguồn nhân lực là một trong những nội dung của đầu tư phát
triển những tài sản vô hình. Nó cũng là việc chi dùng vốn hiện tại, tiến hành các hoạt
3
Môn: Kinh tế đầu tư Bài tập cá nhân
động làm tăng quy mô và chất lượng lao động, đầu tư cho công tác chăm sóc sức khỏe
y tế, đầu tư cải thiện môi trường, điều kiện làm việc của người lao động.
1. Vĩ mô
Trên quan điểm vĩ mô, Nhà nước luôn luôn có những chính sách để đầu tư phát
triển nguồn nhân lực hiệu quả nhất. Trước xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, nguồn
nhân lực có vai trò hết sức quan trọng việc phát triển mọi mặt kinh tế, văn hóa, xã hội
của mỗi quốc gia. Gia nhập WTO, Việt Nam gặp nhiều thuận lợi nhưng cũng không ít
thách thức trên con đường phát triển. Trong đó có việc đầu tư phát triển nguồn nhân
lực thế nào để đạt hiệu quả? Chúng ta sẽ nghiên cứu nội dung của vấn đề này để từ đó
tìm ra những giải pháp và hướng đi đúng đắn cho bài toán nan giải này. Về cơ bản,
đầu tư phát triển nguồn nhân lực bao gồm những nội dung sau:
- Đầu tư cho hoạt động giáo dục đào tạo (chính quy, không chính quy, dài hạn,
ngắn hạn, bồi dưỡng nghiệp vụ…).
- Đầu tư cho công tác chăm sóc sức khỏe.
- Đầu tư cho tiền lương.
- Đầu tư cải thiện môi trường làm việc của người lao động.
1.1. Đầu tư cho giáo dục
Cùng với khoa học – công nghệ, vốn đầu tư, chất lượng nguồn nhân lực đóng
vai trò quyết định đến sự thành công của sự nghiệp đổi mới toàn diện nền kinh tế - xã
hội. Kinh tế nước ta có khả năng cạnh tranh với các nước trong khu vực và thế giới,
thu hút được mạnh mẽ các nguồn đầu tư, đều thuộc phần lớn vào chất lượng nguồn
nhân lực và giáo dục đào tạo có vai trò quyết định đối với việc hình thành quy mô và
chất lượng nguồn nhân lực. Chính vì vậy, đầu tư nguồn nhân lực cũng là đầu tư vào
giáo dục đào tạo của đất nước. Đầu tư giáo dục đào tạo bao gồm các nội dung sau
đây:
1.1.1. Đầu tư cho chương trình giảng dạy
Chương trình giảng dạy là những nội dung được đưa vào giảng dạy tại các
trường học, là những kiến thức mà người học sẽ trực tiếp thu nhận. Vì vậy, chất lượng
nguồn nhân lực có đảm bảo hay không phụ thuộc nhiều vào chương trình giảng dạy
có phù hợp với người học hay không và khả năng tiếp thu của người học với những
kiến thức đó là như thế nào. Nên đầu tư vào chương trình giảng dạy ở mỗi nước cần
4
Môn: Kinh tế đầu tư Bài tập cá nhân
được coi trọng, và phải được xem là nhiệm vụ hàng đầu trong công cuộc đầu tư vào
giáo dục đào tạo. Các cấp học và trình độ đào tạo của hệ thống giáo dục quốc dân bao
gồm:
- Giáo dục mần non có nhà trẻ và mẫu giáo.
- Giáo dục phổ thông có tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông.
- Giáo dục nghề nghiệp có trung cấp chuyên nghiệp và dạy nghề.
- Giáo dục đại học và sau đại học.
Ngoài ra, bên cạnh hệ thống giáo dục quốc dân của Việt Nam thì còn có các cơ
sỏ giáo dục khác đóng góp vào phát triển nguồn nhân lực. Các cơ sở giáo dục khác
bao gồm:
- Nhóm nhà trẻ.
- Các lớp độc lập: lớp mẫu giáo, lớp xóa mù chữ, lớp ngoại ngữ, lớp tin học,
lớp dành cho trẻ em vì hoàn cảnh khó khăn không được đi học ở nhà trường, lớp danh
cho trẻ tàn tật, khuyết tật…
- Trung tâm kỹ thuật tổng hợp – hướng nghiệp; trung tâm dạy nghề; trung tâm
giáo dục thường xuyên.
- Viện nghiên cứu khoa học được giao nhiệm vụ đào tạo tiến sỹ, phối hợp với
trường đại học đào tạo trình độ thạc sỹ.
Quan điểm giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu được khẳng định từ nhận
thức sâu sắc vai trò của giáo dục trong quá trình phát triển đất nước, là nhân tố quyết
định sự tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội. Ở Việt Nam hiện nay chương trình
giảng dạy chủ yếu từ sách giáo khoa và giáo trình. Nên sách giáo khoa cũng như giáo
trình phải đảm bảo chuyển tải được những kiến thức cho người học một cách logic,
đầy đủ, được gia công về mặt sư phạm một cách kỹ lưỡng, phù hợp với trình độ người
học và thời gian học tập, có sự tham gia của các học giả, các nhà giáo kinh nghiệm để
đảm bảo hệ thống kiến thức trong đó phải chính xác.
1.1.2. Đầu tư về đội ngũ cán bộ giảng dạy và phương pháp giảng dạy
Để tạo ra đội ngũ nhân lực có chất lượng cao, trước hết cần đầu tư cho đội ngũ
giáo viên, giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục, là những người hướng dẫn và trực tiếp
truyền thụ kiến thức cho học sinh, sinh viên. Họ phải là những người có đầy đủ kiến
5
Môn: Kinh tế đầu tư Bài tập cá nhân
thức chuyên môn, trình độ sư phạm, và đạo đức nghề nghiệp. Người học muốn giỏi
cần có người dạy giỏi, vì vậy cần đảm bảo làm sao đội ngũ cán bộ giảng dạy đủ về số
lượng, bảo đảm cơ cấu các Thầy, Cô giáo dạy đủ các môn, tăng cường chất lượng
toàn đội ngũ, thanh lọc những người không đủ tiêu chuẩn giảng dạy cho đào tạo, bồi
dưỡng bổ sung, làm cho đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục ngày càng mạnh
về chất lượng, tăng cường nề nếp, trật tự, kỷ cương.
Phương pháp giáo dục cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc tăng hiệu
quả tiếp thu kiến thức của học sinh, sinh viên…Phương pháp dạy học có phù hợp, và
thực sự cuốn hút mới có thể làm người học hứng thú với việc học. Ở nước ta hiện nay
đã hình thành và phát triển nhiều phương pháp giảng dạy khác nhau như
- Phương pháp giáo dục truyền thống: Giáo viên là người truyền đạt một chiều
đến học sinh, mà không có tương tác ngược lại giữa học sinh tới giáo viên. Giáo viên
đọc, học sinh chép và hầu như chỉ học lượng kiến thức mà giáo viên cho ghi, không
có sự sáng tạo.
- Phương pháp giáo dục hiện đại: Giáo viên là người thiết kế tổ chức còn bản
thân học sinh là người tự tìm hiểu kiến thức. Giáo viên chỉ là người hướng dẫn còn
học viên phải tự học hỏi, tự tìm tòi qua sách báo và các phương tiện khác. Theo
phương pháp này thì học sinh chủ động hơn trong cách học, vì vậy tăng khả năng
sáng tạo, tìm tòi của học sinh, sinh viên.
Ở Việt Nam, thì phương pháp giáo dục truyền thống vẫn phổ biến hơn cả. Dù
chúng ta đang dần thay đổi phương pháp dạy học, song việc thay đổi cần sự đầu tư cả
về thời gian cũng như đầu tư về cơ sở vật chất. Đầu tư về đội ngũ giáo viên và
phương pháp giảng dạy là nhân tố quan trọng cho việc phát triển giáo dục đào tạo, rất
cần sự quan tâm của nhà nước.
1.1.3. Đầu tư về cơ sở hạ tầng vật chất cho giáo dục
Giáo dục là sự nghiệp chung, Nhà nước chăm lo xây dựng kế hoạch phát triển
giáo dục và ban hành những chính sách phù hợp với trình độ phát triển kinh tế – xã
hội của đất nước. Một trong những nội dung đầu tư giáo dục đào tạo là đầu tư cho cơ
sở hạ tầng giáo dục. Nhà nước ta hiện nay đã đầu tư ngân sách cho giáo dục một
phần không nhỏ, trong đó có đầu tư xây dựng trường học, trang thiết bị trường học
phục vụ cho việc dạy và học, các công cụ cho phương pháp giảng dạy mới như giảng
6
Môn: Kinh tế đầu tư Bài tập cá nhân
dạy bằng slide, thảo luận, hội thảo…Đặc biệt ngân sách cho đầu tư phát triển hệ
thống trường học đào tạo nghề tăng cao…Việc đào tạo nghề đang được nước ta coi
là quốc sách đầu tư quan trọng, là nhân tố cho việc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước.
Bên cạnh việc đầu tư nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng giáo dục tại thành thị,
nhà nước quan tâm đến việc xây dựng trường học tại vùng sâu vùng xa miền núi, hay
hải đảo.
1.2. Đầu tư cho y tế
Sức khoẻ là vốn quý của con người. Để có thể sống, học tập và làm việc một
cách hiệu quả và năng suất thì con người cần phải có sức khoẻ tốt. Có thể khẳng định
rằng đầu tư chăm sóc sức khoẻ con người hay đầu tư vào lĩnh vực y tế cũng là đầu tư
phát triển.
Đặc biệt, đầu tư phát triển nguồn nhân lực thì không thể không đầu tư phát triển
y tế và chăm sóc sức khoẻ người lao động. Dịch vụ y tế được coi là hàng hoá không
thể thẩm định được. Vì vậy, đầu tư vào lĩnh vực này cũng có nhiều điểm khác biệt với
các ngành khác.
Trên góc độ vĩ mô, đầu tư phát triển trong lĩnh vực y tế bao gồm một số nội
dung sau:
1.2.1. Đầu tư xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng khám chữa bệnh
Nhu cầu khám chữa bệnh của người dân thì ở đâu cũng có, vì vậy hệ thống
bệnh viện cần đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh mọi nơi, mọi lúc.
Hệ thống bệnh viện có thể chia làm 3 tuyến chính:
- Tuyến cơ sở: thường là các trạm y tế xã, phường với trang thiết bị thô sơ,
nhân viên y tế thường chỉ là y tá, y sĩ trình độ không cao lắm, chỉ có thể đáp ứng nhu
cầu tạm thời, sơ cứu trong những trường hợp khẩn cấp.
- Tuyến địa phương: là những bệnh tuyến huyện, tuyến tỉnh có đội ngũ y bác
sĩ trình độ cao hơn, đáp ứng hầu hết nhu cầu khám chữa bệnh trong địa phương trực
thuộc.
7
Môn: Kinh tế đầu tư Bài tập cá nhân
- Tuyến trung ương: bao gồm những bệnh viện tập trung đội ngũ y bác sĩ lành
nghề, máy móc thiết bị hiện đại chuyên khám chữa những ca bệnh nguy hiểm, phức
tạp
Đầu tư cơ sở hạ tầng bệnh viện bao gồm xây dựng phòng khám, trang bị
giường bệnh và những dụng cụ y tế cơ bản, đảm bảo đầy đủ để có thể khám chữa
bệnh cho người dân.
1.2.2. Đầu tư sản xuất, lắp đặt trang thiết bị y tế (TTBYT)
TTBYT bao gồm các loại thiết bị, dụng cụ, vật tư, phương tiện vận chuyển
chuyên dụng phục vụ cho hoạt động chăm sóc bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Nghề y là một nghề đặc biệt mà ở đó cơ sở vật chất, phương tiện hành nghề
chiếm vị trí cực kỳ quan trọng - bác sĩ giỏi nhưng không có máy móc, TTBYT hiện
đại, tiên tiến thì hiệu quả khám chữa bệnh cũng khó có hiệu quả cao.
Đầu tư TTBYT phải dựa trên các tiêu chí sau:
- Đảm bảo cung cấp đủ TTBYT cho bệnh viện các tuyến (tuyến cơ sở, tuyến
địa phương và tuyến trung ương).
- Từng bước hiện đại hoá TTBYT nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc và bảo
vệ sức khoẻ cho người dân.
- Ðào tạo đội ngũ cán bộ kỹ thuật chuyên ngành để khai thác sử dụng, bảo
dưỡng, sửa chữa và kiểm chuẩn trang thiết bị y tế.
Phát triển công nghiệp trang thiết bị y tế nhằm nâng cao dần tỷ trọng hàng hoá sản
xuất trong nước và tiến tới tham gia xuất khẩu.
Để thực hiện được những mục tiêu trên, chính phủ cần có những chính sách
khuyến khích nghiên cứu và phát triển TTBYT trong nước, tìm tòi, sáng tạo những
phương pháp chữa trị bệnh mới có hiệu quả ngày càng cao.
Bên cạnh đó cũng cần có chính sách ưu đãi đối với hàng hoá TTBYT như giảm
thuế nhập khẩu, củng cố và phát triển hợp lý hệ thống mua bán hàng hoá TTBYT
Đồng thời hỗ trợ hoạt động đào tạo đội ngũ cán bộ kỹ thuật chuyên ngành, đảm
bảo cho việc vận hành và bảo dưỡng TTBYT luôn làm việc hiệu quả, lâu dài.
Đặc biệt là chính phủ phải có chính sách huy động vốn cho lĩnh vực này, vì
TTBYT thường là những máy móc, dụng cụ có kỹ thuật phức tạp, hiện đại, yêu cầu
8
Môn: Kinh tế đầu tư Bài tập cá nhân
kỹ thuật cao nên giá thành tương đối lớn. Có biện pháp thúc đẩy sản xuất, chế tạo
TTBYT trong nước giúp hạ giá thành cũng như chi phí về trang thiết bị.
1.2.3. Đầu tư nâng cao chất lượng đội ngũ nhân viên y tế
Nếu như khoa học cần có các nhà nghiên cứu, phát minh thì ngành y tế cũng
không thể thiếu đội ngũ nhân viên y tế. Máy móc thiết bị có hiện đại bao nhiêu mà
không có bác sĩ thì cũng không thể hoạt động được. Vì vậy, một đội ngũ nhân viên y
tế lành nghề, có lương tâm trong mỗi cơ sở y tế luôn luôn là mục tiêu phấn đấu của xã
hội. Vì vậy, đầu tư nâng cao chất lượng đội ngũ nhân viên y tế là rất càn thiết.
Trước hết, cần phải đầu tư đào tạo nhân viên y tế một cách bài bản, không chỉ
có tay nghề giỏi mà còn có tấm lòng đối với bệnh nhân. Như Bác Hồ từng nói "Có tài
mà không có đức thì cũng là người vô dụng", đặc biệt là người thầy thuốc, cần nhấn
mạnh về giáo dục tư tưởng, lòng nhiệt tình với nghề và lương tâm đối với người bệnh.
Bên cạnh đó, dạy và học cần đi đôi với hành. Người thầy thuốc là người nắm sự
sinh tử của bệnh nhân trong tay, nếu không được thực hành một cách kỹ lưỡng trước
khi thực sự làm việc thì khó có thể lường trước được hậu quả.
Chế độ đãi ngộ đối với đội ngũ nhân viên y tế là không thể không chú trọng,
người thầy thuốc mang trên mình trọng trách lớn lao yêu cầu tinh thần trách nhiệm
lớn nhưng lại thường không được đánh giá đúng mực. Vì vậy, chế độ lương thưởng
phù hợp giúp đội ngũ y bác sĩ có thể tập trung vào chuyên môn của mình mà không
phải lo lắng đến những nhu cầu thiết yếu của cuộc sống.
1.2.4. Y tế dự phòng và truyền thông, giáo dục chăm sóc sức khoẻ cho cộng
đồng
Thông thường người ta chỉ hay đi khám bệnh khi cảm thấy trong người không
được khoẻ mà ít chú trọng tới việc phòng bệnh, khi ấy mới chịu bỏ ra rất nhiều chi phí
để chạy chữa tốn kém mà thực tế chi phí cho việc phòng bệnh ít hơn rất nhiều. Vì vậy,
đầu tư cho y tế dự phòng và truyền thông, giáo dục chăm sóc sức khoẻ cộng đồng là
góp phần giảm chi phí xã hội một cách hiệu quả.
Đẩy mạnh nghiên cứu các biện pháp phòng chống những bệnh thường gặp,
ngăn chặn ngay từ sớm nguy cơ mắc bệnh, đảm bảo sức khoẻ cho người dân, giảm
thiểu chi phí cho xã hội.
9
Môn: Kinh tế đầu tư Bài tập cá nhân
Tuyên truyền, phổ biến kiến thức cho người dân về những căn bệnh thường gặp
và cách phòng chống qua các phương tiện truyền thông đại chúng. Đưa vào trường
học, cơ quan giáo dục chăm sóc sức khoẻ bản thân, đẩy lùi những nạn dịch có nguy
cơ phát triển nhanh trong xã hội.
1.3. Đầu tư cho tiền lương
Một số quan điểm cho rằng: Tiền lương là nhân tố có ảnh hưởng quyết
định nhất tới quyết định chọn việc làm, thái độ làm việc của người lao động. Vậy
nhà nước nói chung, và các doanh nghiệp nói riêng đã làm gì để thu hút, khuyến
khích người lao động làm việc với hiệu quả công việc cao nhất.
Có thể khẳng định tiền lương là yếu tố đầu tiên ảnh hưởng tới quyết định
làm việc của người lao động.
Tăng lương cũng chính là tăng đầu tư nguồn nhân lực.
+ Tăng lương chính là một trong các biện pháp tăng đầu tư cho nguồn nhân
lực, đáp ứng nhu cầu hội nhập kinh tế quốc tế.
+ Tăng lương chính là việc đầu tư cho con người. Đầu tư cho con người
chính là một trong những hình thức đầu tư phát triển mang lại hiệu quả cao nhất,
vì đây là việc đầu tư để nâng cao nguồn nhân lực.
+ Định hướng chính sách tiền lương cũng sẽ liên quan đến việc đổi mới cơ
chế hoạt động và cơ chế tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng
được thu phí dịch vụ tính đủ tiền lương và từng bước tính đủ về chi phí hoạt động.
+ Theo ý kiến của Tổng liên đoàn lao động Việt Nam, bên cạnh việc kiềm
chế lạm phát, tăng cường công tác thanh kiểm tra của Nhà nước, Chính phủ cần
sớm nghiên cứu trình Quốc hội ban hành Luật tiền lương tối thiểu, trong đó quy
định rõ các nguyên tắc xây dựng thang bảng lương.
Đầu tư xây dựng và điều chỉnh chính sách tiền lương thường xuyên để đảm
bảo tính hợp lý: Quy định mức lương tối thiểu, thang bậc lương, phụ cấp và trợ
cấp đối với các đối tượng đặc biệt.
Đầu tư cho hoạt động giám sát, kiểm tra việc thực hiện chính sách tiền
lương của các doanh nghiệp, đảm bảo tính công bằng cho người lao động.
1.4. Đầu tư cải thiện môi trường làm việc
10
Môn: Kinh tế đầu tư Bài tập cá nhân
Khá nhiều nhận định cho rằng tiền lương không phải là yếu tố duy nhất
quyết định tới nguồn lực. Ngoài tiền lương còn môi trường làm việc, điều kiện
thăng tiến … Vậy môi trường làm việc ảnh hưởng như thế nào tới quyết định làm
việc của người lao động và nhà nước cũng như doanh nghiệp phải đầu tư như thế
nào để có được môi trường làm việc tốt nhất cho người lao động, nhằm nâng cao
chất lượng nguồn lực.
Môi trường làm việc tốt là môi trường làm việc mà người lao động cảm
thấy hứng thú với công việc của mình trong môi trường đó.
Nhà nước đã có những chính sách để khuyến khích các doanh nghiệp đầu
tư mang lại cho người lao động môi trường làm việc hiệu quả nhất. Bên cạnh đó
nhà nước cũng đầu tư cơ sở hạ tầng khu vui chơi giải trí phục vụ cho người dân,
nâng cao đời sống nhân dân, giúp cho người lao động có thể lấy lại cân bằng sau
những ngày làm việc mệt mỏi. Vậy chính phủ đầu tư vào những lĩnh vực gì, cần
đầu tư vào những lĩnh vực gì tiếp theo. Đó là câu hỏi luôn được các nhà quản lý
tìm câu trả lời thích hợp để mang lại không gian làm việc thoải mái cho người lao
động, nhằm nâng cao chất lượng lao động, nâng cao năng suất lao động của
nguồn nhân lực nước ta. Với các hoạt động cụ thể như quy định những điều kiện
cần thiết về công đoàn, môi trường làm việc tối thiểu cho người lao động nói
chung. Nhà nuwocs có một cơ chế đúng với việc cải thiện môi trường làm việc
của người lao động. Và luôn luôn có những chế tài định chế phù hợp để tạo công
bằng cho người lao động nói chung và cải thiện môi trường làm việc nói riêng.
Đầu tư cho tăng cường điều kiện lao động
- Đầu tư tăng cường bảo hộ lao động.
- Đầu tư giảm tai nạn lao động.
2. Vi mô
2.1. Các doanh nghiệp đầu tư cho nâng cao trình độ người lao động
Giáo dục – Đào tạo có vai trò quyết định đối với việc hình thành quy mô và
chất lượng nguồn nhân lực cho doanh nghiệp và các nhà tuyển dụng. Nghiên cứu nội
dung đầu tư vào giáo dục-đào tạo ở tầm vi mô gồm những nội dung sau:
2.1.1. Đầu tư cho việc đào tạo nguồn nhân lực tại nhà trường đáp ứng nhu
cầu của doanh nghiệp
11
Môn: Kinh tế đầu tư Bài tập cá nhân
Giáo dục đại học và kỹ thuật nghề nghiệp là bộ phận chủ yếu tạo ra nguồn
nhân lực trình độ kỹ thuật, nghiệp vụ cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá
đất nước. Nhưng giáo trình ở bậc đại học còn nhiều hạn chế trong việc cập nhật
thông tin tình hình thực tế, việc dạy và học thụ động vẫn còn tồn tại làm giảm khả
năng sáng tạo cũng như làm sinh viên có tâm lý ỷ lại, phụ thuộc vào giáo trình….
Chương trình giảng dạy ở các trường kỹ thuật nghề nghiệp còn chưa hiệu quả, các
loại hình dạy nghề còn chưa đa dạng. Hiện nay đào tạo tại các nhà trường chưa đáp
ứng được nhu cầu của các doanh nghiệp, giải quyết việc này cần sự nỗ lực của 3
phía: nhà tuyển dụng, người học, nhà trường.
Nhiều trường đại học đã có chuyển rất mạnh sang mô hình đào tạo theo nhu
cầu, chủ động tìm đến doanh nghiệp tìm kiếm sự hợp tác, tìm kiếm “khách hàng”.
Nhiều doanh nghiệp đã tài trợ cho nhà trường với số trang thiết bị lên đến hàng triệu
USD.Và nhà trường cũng phối hợp để điều chỉnh, thay đổi chương trình giảng dạy
cho phù hợp.
2.1.2. Đầu tư cho đào tạo nguồn nhân lực của chính các doanh nghiệp
Hiện tượng “khát” nhân lực có tay nghề diễn ra ở hầu hết các khu công nghiệp
và khu chế xuất và điều này đã ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động của các doanh
nghiệp. Nhiều doanh nghiệp xác định rằng đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho tương
lai. Doanh nghiệp nhận thức rõ hơn về trách nhiệm của doanh nghiệp với việc đào
tạo nhân lực Và ngày càng quan tâm đến việc tham gia vào công tác đào tạo, khắc
phục tình trạng thừa lao động chưa được đào tạo, thiếu lao động có kỹ năng theo tiêu
chuẩn công nghiệp. Nhà tuyển dụng không chỉ nói rõ nhu cầu của họ với nhà trường
về các kỹ năng họ yêu cầu, mà còn trực tiếp tham gia vào công tác đào tạo.
Hiện nay dù việc các doanh nghiệp tham gia đào tạo còn gặp nhiều khó khăn
nhưng họ vẫn liên tục xây trường học, mở nhiều lớp đào tạo kỹ năng, tặng học bổng
cho sinh viên các trường đại học và kỹ thuật chuyên nghiệp, thực hiện các dự án giáo
dục cộng đồng.
2.2. Doanh nghiệp đầu tư cho y tế
Thông thường đầu tư trong lĩnh vực y tế do chính phủ bỏ vốn là chủ yếu. Tuy
nhiên, các doanh nghiệp cũng không được xem nhẹ hoạt động này trong nội bộ doanh
12
Môn: Kinh tế đầu tư Bài tập cá nhân
nghiệp mình. Doanh nghiệp muốn phát triển thì phải có đội ngũ nhân viên có đủ sức
khoẻ để làm việc với hiệu quả tốt nhất.
Xét trên góc độ doanh nghiệp, đầu tư phát triển y tế bao gồm:
2.2.1. Đầu tư phát triển cơ sở vật chất trạm y tế trong công ty
Nếu như bệnh viện là nơi người dân tìm đến khi có dấu hiệu sức khoẻ không
bình thường thì trạm y tế là nơi nhân viên trong công ty tìm đến khi cảm thấy không
khoẻ mạnh.
Đầu tư cơ sở vật chất trên tầm vóc doanh nghiệp thì mức độ tuỳ thuộc vào quy
mô doanh nghiệp. Cơ bản là phải đáp ứng được nhu cầu khám chữa bệnh của lao
động trong cơ quan, có thể xử lý tạm thời những ca nghiêm trọng nhằm làm giảm
nguy cơ xấu cho người bệnh.
2.2.2. Đầu tư hoạt động tổ chức khám chữa bệnh định kì cho người lao động
Mỗi ngành nghề có một đặc thù riêng nhưng hầu như ngành nào cũng sẽ có
bệnh nghề nghiệp. Tổ chức khám chữa bệnh định kì cho nhân viên vừa đảm bảo phát
hiện kịp thời và chữa đúng bệnh, vừa làm an tâm người lao động, giúp họ yên tâm sản
xuất, kinh doanh.
Doanh nghiệp nên lập kế hoạch khám bệnh cho nhân viên thường xuyên, khám
toàn diện và kỹ càng, đảm bảo sức khỏe người lao động.
2.2.3. Tuyên truyền phòng chống dịch bệnh
Dịch bệnh không chừa một ai, vì vậy các doanh nghiệp cần chú ý tuyên truyền,
phổ biến kiến thức cho nhân viên về những bệnh thường gặp. Tổ chức các buổi giáo
dục phòng chống bệnh tật, đảm bảo môi trường làm việc lành mạnh, giảm nguy cơ
nhiễm bệnh
2.3. Tiền lương trong doanh nghiệp
2.3.1. Tiền lương
Doanh nghiệp với các chiến lược riêng của mình cũng đã có những tác
động nhất định tới tiền lương nhằm khuyến khích người lao động làm việc với
hiệu quả và năng suất cao nhất.
13
Môn: Kinh tế đầu tư Bài tập cá nhân
Đối với doanh nghiệp thì tiền lương là 1 khoản chi phí cấu thành chi phí
sản xuất của doanh nghiệp. Tiền lương phải trả cho công nhân là yếu tố cấu thành
nên giá trị sản phẩm và dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp.
Các doanh nghiệp cũng đã sử dụng tiền lương làm đòn bấy để nhằm
khuyến khích người lao động làm việc hiệu quả hơn và thu hút nhân tài cho doanh
nghiệp mình. Nhận thức rõ được tầm quan trọng của vấn đề tiền lương tới thái độ
và cung cách, hiệu quả làm việc của người lao động. Trong những năm gần đây,
hầu hết các doanh nghiệp đều có những chiến lược với việc trả lương.
Việc trả mức lương như thế nào cho người lao động cũng có nhiều quan
điểm khác nhau. Tùy vào chiến lược phát triển của doanh nghiệp, điều kiện làm
việc của người lao động mà nhà quản lý doanh nghiệp sẽ có những điều chỉnh
mức lương phù hợp nhằm đạt hiệu quả của người lao động, và chi phí phù hợp
nhất cho sản phẩm hay dịch vụ mà công ty cung cấp.
2.3.2. Tiền thưởng
Gần đây, tiền thưởng cho nhân viên là một nét văn hóa trong kinh doanh của
người Việt Nam. Các doanh nghiệp cũng đã tận dụng tốt điều này để khuyến khích
người lao động gắn bó với doanh nghiệp. Tiền thưởng cũng là một yếu tố quan trọng
khẳng định thương hiệu của doanh nghiệp, những doanh nghiệp ăn nên làm ra thườn
có mức thưởng lớn cho nhân viên của mình. Vậy các doanh nghiệp đã áp dụng những
chính sách tiền thưởng như thế nào?
Tiền thưởng: là một khoản tiền tặng không mà người được phục vụ trả cho
người phục vụ để khuyến khích và động viên người phục vụ. Tiền thưởng có thể bằng
tiền hoặc một giá trị như cổ phiếu.
Có nhiều loại tiền thưởng:
- Tiền thưởng người mua là khoản tiền mà người bán thưởng cho người mua
khi đã mua tới một kim ngạch nhất định, trong một kì hạn nhất định; có thể biểu thị
bằng một khoản giảm giá mà người bán dành cho người mua;
- Tiền thưởng xuất khẩu là khoản tiền nhà nước thưởng cho các nhà xuất khẩu
về việc đã xuất được những mặt hàng cần đẩy mạnh xuất khẩu hoặc đã xuất được vào
những thị trường khó cạnh tranh, Tiền thưởng này có thể biểu thị bằng một khoản
thuế được miễn giảm, hoặc bằng một tỉ giá hối đoái ưu đãi;
14
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét