Kế Toán Tài Chính Doanh Nghiệp.doc

- Phù hợp
Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp chi phí và doanh thu là hai
mặt thống nhất của cùng một quá trình, chi phí là cơ sở nguồn gốc tạo ra doanh thu, doanh thu là kết
quả của chi phí bỏ ra là nguồn bù đắp chi phí. Do đó việc ghi nhận doanh thu và chi phí phảI phù
hợp với nhau. Khi ghi nhận một khoản doanh thu thì phảI ghi nhận một khoản chi phí tơng ứng liên
quan đến việc tạo ra doanh thu đó. Chi phí tơng ứng với doanh thu gồm chi phí của kỳ tạo ra doanh
thu và chi phí của các kỳ trớc hoặc chi phí phảI trả nhng liên quan đến doanh thu của kỳ đó.
LUN VN TT NGHIP Written by: Nguyn Duy o
5
1.3.2 Các yêu cầu của kế toán tài chính
Với mục đích cung cấp thông tin về tình hình tài chính của doanh nghiệp cho các đối tợng
bên ngoài doanh nghiệp, kế toán tài chính trong doanh nghiệp phải đảm bảo các yêu cầu sau
Thứ nhất là thông tin, số liệu kế toán tài chính cung cấp phảI đảm bảo tính trung thực, phản ánh
đúng thực tế về hiện trạng, bản chất sự việc, nội dung và giá trị của nghệp vụ kinh tế phát sinh.
Thứ hai là thông tin, số liệu kế toán tài chính cung cấp phải khách quan, phản ánh đúng thực tế
không bị xuyên tạc,cản trở bởi bất kỳ một định kiến nào
Thứ ba là thông tin, số liệu kế toán tài chính cung cấp phảI đảm bảo đầy đủ và kịp thời. Mọi nghiệp
vị kinh tế, tài chính phát sinh liên quan đến tài sản, các hoạt động kinh tế, các bộ phận, đơn vị trong
doanh nghiệp phảI đợc ghi chép phản ánh báo cáo đầy đủ, không bỏ sót. Việc ghi nhận, báo cáo đợc
thực hiện ngay sau khi phát sinh hoặc trớc hay đúng thời hạn quy định .
Thứ t là thông tin số liệu kế toán tài chính cung cấp đảm bảo rõ ràng và dễ hiểu đối với ngời sử
dụng. Ngời sử dụng ở đây đợc hiểu là ngời có kiến thức về kinh doanh và hoạt động kinh tế, hiểu
biết về kế toán ở mức trung bình.tính rõ ràng và dễ hiểu giúp ngời sử dụng thông tin hiếu đúng về
tình hình tài chính của doanh nghiệp từ đó có quyết định đúng đắn. Tuy nhiên trờng hợp, thông tin
về những vẫn đề phức tạp cần phảI có kèn theo giảI trình thuyết minh
Thứ năm là thông tin số liệu kế toán tài chính cung cấp phải đảm bảo tính có thể so sánh
Thứ sáu thông tin số liệu kế toán tài chính cung cấp phải đảm bảo tính hữu ích. Tính hữu ích của
thông tin kế toán thể hiện việc đáp ứng nhu cầu khác nhau của các đối tợng sử dụng thông tin.
Ngoài những yêu cầu xét về phơng diện thực hiện chức năng cung cấp thông tin phục vụ
công tác quản lý, với góc độ là một bộ phận cấu thành kế toán trong các doanh nghiệp , kế toán tài
chính đợc tổ chức trong các doanh nghiệp phải đáp ứng đợc yêu cầu tuân thủ luật kế toán, các chuẩn
mực kế toán quốc gia và quốc tế và các quy định của chế độ kế toán. đồng thời phải phù hợp với đặc
điểm hoạt động sản xuất kinh doanh và yêu cầu quản lý của từng doanh nghiệp
LUN VN TT NGHIP Written by: Nguyn Duy o
6
Chơng ii : Kế toán tài sản bằng tiền và các khoản nợ phải thu trong
doanh nghiệp
I - Kế toán tài sản bằng tiền
1. Những quy định chung về hạch toán tài sản bằng tiền và xử lý ảnh h ởng thay đổi chênh
lệchtỷ giá hối đoái
Tài sản bằng tiền của doanh nghiệp gồm tiền mặt tại quỹ, tiền gửi ở các ngân hàng, kho bạc,
các công ty tài chính và các khoản tiền đang chuyển, bao gồm cả tiền Việt Nam, ngân phiếu, ngoại
tệ, vàng bạc và các kim loại quý hiếm,
Việc hạch toán tài sản bằng tiền phải tuân theo những quy định hiện hành và chế độ quản lý,
lu thông tiền tệ của Nhà nớc.
- Hạch toán tài sản bằng tiền sử dụng đơn vị tiền tệ thống nhất là Đồng Việt Nam
- Những doanh nghiệp có sử dụng ngoại tệ trong hoạt động sản xuất, kinh doanh phải quy đổi
ngoại tệ ra Đồng Việt Nam, hoặc đơn vị tiền tệ chính thức sử dụng trong kế toán (Nếu đợc
chấp thuận) để ghi sổ kế toán và lập báo cáo tài chính. Việc quy đổi đồng ngoại tệ ra Đồng
Việt Nam, hoặc đơn vị tiền tệ chính thức sử dụng trong kế toán về nguyên tắc phải sử dụng
tỷ giá hối đoái ngày giao dịch, tỷ giá giao dịch bình quân trên thị trờng liên ngân hàng do
ngân hàng nhà nớc Việt Nam công bố tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ (Gọi tắt là tỷ giá giao
dịch)
Khi phát sinh các nghiệp vụ thu bằng ngoại tệ, căn cứ vào tỷ giá giao dịch để quy đổi
sang Đồng Việt Nam để ghi sổ kế toán.
Khi phát sinh các nghiệp vụ chi bằng ngoại tệ, căn cứ vào tỷ giá thực tế thu ngoại tệ
trong trong kỳ để ghi sổ(Gọi tắt là tỷ giá thực tế ghi sổ). Khi tính tỷ giá thực tế chi ngoại
tệ (tỷ giá thực tế ghi sổ) có thể áp dụng một trong các phơng pháp sau:
- Phơng pháp giá bình quân gia quyền
- Phơng pháp nhập trớc, xuất trớc
- Phơng pháp nhập sau, xuất trớc
Đối với các tài khoản Doanh thu, Hàng tồn kho, TSCĐ, Chi phí khi phát sinh nghiệp vụ bằng
ngoại tệ, căn cứ vào tỷ giá giao dịch để ghi sổ kế toán.
Đối với Bên Nợ các tài khoản Nợ phải thu; Bên Có các tài khoản Nợ phải trả khi phát sinh
nghiệp vụ bằng ngoại tệ, căn cứ vào tỷ giá giao dịch để ghi sổ kế toán.
Đối với Bên Có các tài khoản Nợ phải thu; Bên Nợ các tài khoản Nợ phải trả khi phát sinh
nghiệp vụ bằng ngoại tệ, căn cứ vào tỷ giá ngày nhận nợ (Gọi tắt là tỷ giá thực tế ghi sổ) để ghi
sổ kế toán.
Chênh lệch tỷ giá trong kỳ phản ánh vào tài khoản 515 - Doanh thu hoạt động tài chính (nếu
lãi tỷ giá hối đoái) hoặc tài khoản 635 - Chi phí tài chính (nếu lỗ tỷ giá hối đoái). Cuối cuối năm tài
chính, kế toán đánh giá lại số d của các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ theo tỷ giá hối đoái bình
quân trên thị trờng ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nớc Việt nam công bố tại thời điểm
cuối năm tài chính. Chênh lệch tỷ giá hối đoái phản ánh vào tài khoản 413 (4131).
Ngoại tệ đợc hạch toán chi tiết theo từng loại nguyên tệ trên Tài khoản 007 - Ngoại tệ các
loại (Tài khoản ngoài Bảng cân đối kế toán ).
Nguyên tắc xử lý chênh lệch tỷ giá hối đoái.
Xử lý chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh trong kỳ và chênh lệch đánh giá lại cuối kỳ liên
quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh:
Toàn bộ chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh trong kỳ và chênh lệch tỷ giá hối đoái đánh giá
lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ cuối năm tài chính hoặc ngày kết thúc năm tài chính khác
với năm dơng lịch (đã đợc chấp thuận) của các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ đợc ghi nhận ngay
vào chi phí tài chính, hoặc doanh thu hoạt động tài chính trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
của năm tài chính.
LUN VN TT NGHIP Written by: Nguyn Duy o
7
Đối với doanh nghiệp vừa có hoạt động kinh doanh, vừa có hoạt động đầu t XDCB, nếu phát
sinh chênh lệch tỷ giá hối đoái trong kỳ và chênh lệch đánh giá lại cuối kỳ liên quan đến hoạt động
đầu t XDCB thì cũng xử lý các chênh lệch tỷ giá hối đoái này vào chi phí tài chính, hoặc doanh thu
hoạt động tài chính trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của năm tài chính.
Doanh nghiệp không đợc chia lợi nhuận hoặc trả cổ tức trên lãi chênh lệch tỷ giá hối đoái
đánh giá lại cuối năm tài chính của các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ.
Xử lý chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh trong kỳ và chênh lệch do đánh giá lại cuối kỳ liên
quan đến hoạt động đầu t xây dựng (giai đoạn trớc hoạt động):
Trong giai đoạn đầu t xây dựng, khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái đã thực hiện và chênh lệch
tỷ giá đánh giá lại cuối năm tài chính của các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ phản ánh luỹ kế trên
Bảng cân đối kế toán (Chỉ tiêu Chênh lệch tỷ giá hối đoái).
Khi kết thúc quá trình đầu t xây dựng, chênh lệch tỷ giá hối đoái thực tế phát sinh trong giai
đoạn đầu t xây dựng (lỗ hoặc lãi tỷ giá hối đoái) không tính vào trị giá TSCĐ mà kết chuyển toàn bộ
vào chi phí tài chính, hoặc doanh thu hoạt động tài chính của năm tài chính có TSCĐ và các tài sản
đầu t hoàn thành đa vào hoạt động hoặc phân bổ tối đa là 5 năm (kể từ khi công trình đa vào hoạt
động).
Chênh lệch tỷ giá hối đoái đánh giá lại của các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ cuối năm tài chính
và ở thời điểm quyết toán, bàn giao đa TSCĐ vào sử dụng (lỗ hoặc lãi tỷ giá hối đoái) không tính
vào trị giá TSCĐ hoàn thành đầu t mà phân bổ vào chi phí tài chính, hoặc doanh thu hoạt động tài
chính của các kỳ kinh doanh tiếp theo với thời gian tối đa là 5 năm (kể từ khi công trình đa vào hoạt
động).
- Đối với vàng, bạc, đá quý phản ánh ở tài khoản tài sản bằng tiền chỉ áp dụng cho các doanh
nghiệp không có chức năng kinh doanh vàng, bạc, kim khí quý, đá quý. Vàng, bạc, kim khí quý,
đá quý phải theo dõi số lợng, trọng lợng, quy cách phẩm chất và giá trị của từng thứ, từng loại.
Giá vàng, bạc, kim khí quý, đá quý đợc tính theo giá thực tế (giá hoá đơn hoặc giá đợc thanh
toán).
Khi tính giá xuất của vàng, bạc, kim khí quý, đá quý áp dụng một trong các phơng pháp :
- Phơng pháp bình quân gia quyền
- Phơng pháp tính giá thực tế đích danh
- Phơng pháp nhập trớc, xuất trớc;
- Phơng pháp nhập sau, xuất trớc.
2. Kế toán tiền mặt
2.1. Chứng từ kế toán và những quy định trong hạch toán tiền mặt
Tiền mặt tại quỹ của doanh nghiệp bao gồm tiền Việt Nam, kể cả ngân phiếu, ngoại tệ, vàng
bạc, kim khí quý. Kế toán tiền mặt cần tuân theo những quy định sau:
- Chỉ phản ánh vào TK111 - Tiền mặt, số tiền mặt, ngân phiếu, ngoại tệ, vàng, bac, kim khí
quý, đá quý thực tế nhập, xuất quỹ tiền mặt. Đối với những khoản tiền thu đợc chuyển nộp
ngay vào ngân hàng (không qua quỹ tiền mặt của đơn vị) thì không ghi bên Nợ TK 111 - Tiền
mặt mà ghi vào bên Nợ TK 113 - Tiền đang chuyển.
- Các khoản tiền, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý do doanh nghiệp khác và cá nhân ký cợc, ký
quỹ tại doanh nghiệp xây lắp thì việc quản lý và hạch toán nh các loại tài sản bằng tiền của
đơn vị. Riêng vàng, bạc, kim khí quý, đá quý trớc khi nhập quỹ phải làm đầy đủ các thủ tục
về cân, đong, đo, đếm số lợng và trọng lợng, giám định chất lợng. Sau đó tiến hành niêm
phong, có xác nhận của ngời ký cợc, ký qũy trên dấu niêm phong.
- Khi tiến hành nhập, xuất quỹ tiền mặt phải có phiếu thu, phiếu chi hoặc chứng từ nhập, xuất
vàng, bạc, kim khí quý, đá quý và có đủ chữ ký của ngời nhận, ngời giao, ngời cho phép
nhập, xuất quỹ theo quy định của chế độ chứng từ kế toán. Một số trờng hợp phải có lệnh
nhập quỹ, xuất quỹ đính kèm.
- Kế toán quỹ tiền mặt phải chịu trách nhiệm mở sổ kế toán quỹ tiền mặt, ghi chép hàng ngày,
liên tục theo trình tự phát sinh các khoản thu, chi, xuất, nhập quỹ tiền mặt, ngân phiếu, ngoại
tệ, vàng bạc, kim khí quý, đá quý và tính ra số tồn quỹ ở mọi thời điểm. Riêng vàng, bạc, kim
khí quý, đá quý nhận ký cợc, ký quỹ phải theo dõi riêng một sổ hay một phần sổ.
LUN VN TT NGHIP Written by: Nguyn Duy o
8
- Thủ quỹ chịu trách nhiệm quản lý và nhập, xuất tiền mặt, ngân phiếu, ngoại tệ, vàng bạc, kim
khí quý, đá quý tại quỹ tiền mặt. Hàng ngày thủ quỹ phải kiểm kê số tồn quỹ tiền mặt thực tế,
đối chiếu với số liệu, sổ quỹ tiền mặt và sổ kế toán tiền mặt. Nếu có chênh lệch kế toán và
thủ quỹ phải kiểm tra lại để xác định nguyên nhân và kiến nghị biện pháp xử lý chênh lệch.
2.2. Tài khoản sử dụng:
Để hạch toán tổng hợp thu - chi tiền mặt, kế toán sử dụng TK 111 Tiền mặt.
Kết cấu TK 111 nh sau:
Bên Nợ :
Các khoản tiền mặt, ngân phiếu, vàng, bạc, đá quý nhập quỹ
Tiền mặt, ngân phiếu, ngoại tệ, vàng bạc thừa phát hiện khi kiểm kê
Chênh lệch tỷ giá ngoại tệ tăng (đối với tiền mặt ngoại tệ)
Bên Có:
Tiền mặt, ngân phiếu, ngoại tệ, vàng, bạc, đá quý xuất quỹ
Tiền mặt, ngân phiếu, ngoại tệ, vàng bạc thiếu ở quỹ tiền mặt
Chênh lệch tỷ giá ngoại tệ giảm (đối với tiền mặt ngoại tệ).
Số d bên Nợ: Tiền mặt, ngân phiếu, ngoại tệ, vàng bạc, đá quý còn tồn quỹ.
Tài khoản 111 - Tiền mặt đợc chi tiết thành 3 TK cấp II.
- TK 1111 - Tiền Việt Nam.
- TK 1112 - Ngoại tệ.
- TK 1113 - Vàng bạc, kim khí quý, đá quý.
2.3. Kế toán thu - chi tiền mặt bằng tiền Ngân hàng Việt Nam
Khi thu tiền bán hàng, kế toán ghi:
- Doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phơng pháp khấu trừ.
Nợ TK 111 - Tiền mặt (1111)
Có TK 511 - Doanh thu bán hàng
Có TK 512 - Doanh thu bán hàng nội bộ
Có TK 333 - Thuế và các khoản nộp Nhà nớc (3331)
- Doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phơng pháp tính trực tiếp
Nợ TK 111 - Tiền mặt (1111)
Có TK 511 - Doanh thu bán hàng
Có TK 512 - Doanh thu bán hàng nội bộ
Khi thu tiền từ các hoạt động tài chính, hoạt động khác, ghi:
Nợ TK 111 - Tiền mặt (1111)
Có TK 515 - Doanh thu hoạt động tài chính.
Có TK 711 - Thu nhập khác.
Có TK 333 - Thuế và các khoản nộp Nhà nớc (3331)
Khi thu tiền từ các khoản nợ phải thu, ghi:
Nợ TK 111 - Tiền mặt (1111)
Có TK 131 - Phải thu khách hàng.
Có TK 136 - Phải thu nội bộ.
Có TK 138 - Phải thu khác.
Có TK 141 - Tạm ứng.
Có TK 144 - Thế chấp, ký cợc, ký quỹ ngắn hạn.
Có TK 244 - Thế chấp, ký cợc, ký quỹ dài hạn.
Nhận vốn ngân sách, cấp trên cấp, nhận vốn góp liên doanh bằng tiền mặt, ghi:
Nợ TK 111 - Tiền mặt (1111)
Có TK 411 - Nguồn vốn kinh doanh.
Khi thu tiền từ các hoạt động đầu t, ghi:
Nợ TK 111 - Tiền mặt (1111)
Có TK 121, 128, 221, 222, 223, 228
Khi xuất tiền mặt để mua vật t, hàng hoá, tài sản.
LUN VN TT NGHIP Written by: Nguyn Duy o
9
- Doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phơng pháp khấu trừ, ghi
Nợ TK 151, 152, 153, 156, 157,211, 213
Nợ TK 133 - Thuế GTGT đợc khấu trừ
Có TK 111 - Tiền mặt (1111)
- Doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phơng pháp tính trực tiếp.
Nợ TK 156 - Hàng hoá
Nợ TK 211 - TSCĐ hữu hình
Có TK 111 - Tiền mặt (1111)
Khi xuất tiền mặt để trả tiền vay, các khoản phải trả.
Nợ TK 311 - Vay ngắn hạn.
Nợ TK 341 - Vay dài hạn.
Nợ TK 331 - Phải trả cho ngời bán.
Nợ TK 333 - Thuế và các khoản phải nộp NN.
Nợ TK 336 - Phải trả nội bộ.
Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác
Có TK 111 - Tiền mặt (1111).
Khi xuất tiền mặt để chi cho các hoạt động đầu t tài chính.
Nợ TK 121, 128, 221, 222, 223
Nợ TK 635 - Chi phí tài chính
Có TK 111 - Tiền mặt (1111)
Khi xuất tiền mặt ký cợc, ký quỹ, ghi.
Nợ TK 144 - Thế chấp, ký cợc, ký quỹ ngắn hạn
Nợ TK 244 - Ký cợc, ký quý dài hạn.
Có TK 111 - Tiền mặt (1111)
Khi xuất tiền mặt gửi vào ngân hàng, tạm ứng, ghi:
Nợ TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Nợ TK 141 - Tiền tạm ứng.
Có TK 111 - Tiền mặt (1111)
2.4. Kế toán thu - chi ngoại tệ :
Nhập quỹ tiền mặt bằng ngoại tệ, căn cứ vào tỷ giá giao dịch của nghiệp vụ kinh tế phát
sinh, hoặc tỷ giá mua bình quân trên thị trờng ngoại tệ liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nớc Việt
nam công bố tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ kinh tế để quy đổi sang Đồng Việt Nam để ghi sổ kế
toán, ghi:
Khi bán hàng thu bằng ngoại tệ, ghi:
Nợ TK 111 - Tiền mặt (1112)
Có TK 511 - Doanh thu bán hàng
Có TK 333 - Thuế và các khoản nộp NN(3331)
Đồng thời ghi: Nợ TK 007 - Nguyên tệ
Các khoản doanh thu hoạt động tài chính, thu nhập khác bằng ngoại tệ:
Nợ TK 111-Tiền mặt (1112)
Có TK 515 - Doanh thu HĐTC
Có TK 711 - Thu nhập khác
Có TK 333 - Thuế và các khoản nộp NN(3331)
Đồng thời ghi: Nợ TK 007- Nguyên tệ
Khi thu đợc tiền nợ phải thu bằng ngoại tệ (Phải thu khách hàng, phải thu nội bộ ):
- Nếu phát sinh lỗ chênh lệch tỷ giá trong giao dịch thanh toán nợ phải thu, ghi:
Nợ các TK 111 (1112) (Tỷ giá hối đoái ngày giao dịch)
Nợ TK 635 - Chi phí tài chính (Lỗ tỷ giá hối đoái)
Có TK 131, 136, 138 (Tỷ giá hối đoái ghi sổ kế toán).
- Nếu phát sinh lãi tỷ giá hối đoái khi thanh toán nợ phải thu bằng ngoại tệ, ghi:
Nợ TK 111 (1112) (Tỷ giá hối đoái ngày giao dịch)
Có TK 515 - Doanh thu hoạt động tài chính (Lãi tỷ giá hối đoái)
LUN VN TT NGHIP Written by: Nguyn Duy o
10
Có TK 131, 136, 138 (Tỷ giá hối đoái ghi sổ kế toán).
Đồng thời ghi: Nợ TK 007 - Nguyên tệ
- Khi phát sinh các khoản vay bằng ngoại tệ, ghi:
Nợ TK 111 (1112) (Tỷ giá hối đoái ngày giao dịch)
Có TK 311, 341(Tỷ giá hối đoái ngày giao dịch)
Xuất quỹ tiền mặt bằng ngoại tệ để thanh toán, chi trả cho các hoạt động sản xuất, kinh
doanh. Nếu có chênh lệch giữa tỷ giá thực tế thu ngoại tệ trong kỳ và tỷ giá ngày phát sinh
nghiệp vụ chi ngoại tệ thì phản ánh số chênh lệch này trên tài khoản 515 (nếu lãi tỷ giá hối đoái)
hoặc tài khoản 635 - Chi phí tài chính (nếu lỗ tỷ giá hối đoái):
Khi mua hàng hoá, dịch vụ thanh toán bằng ngoại tệ:
- Nếu phát sinh lỗ tỷ giá hối đoái trong giao dịch mua vật t, hàng hoá, TSCĐ, dịch vụ:
Nợ TK 151, 152, 153, 156, 157, 211, 213, 241, 623, 627, 641, 642, 133 (Theo tỷ
giá hối đoái ngày giao dịch)
Nợ TK 635 - Chi phí tài chính (Lỗ tỷ giá hối đoái)
Có TK 111 (1112) (Theo tỷ giá hối đoái ghi sổ kế toán).
- Nếu phát sinh lãi tỷ giá hối đoái trong giao dịch mua ngoài hàng hoá, dịch vụ, ghi:
Nợ TK 151, 152, 153, 156, 157, 211, 213, 241, 623, 627, 641, 642, 133 (Theo tỷ
giá hối đoái ngày giao dịch)
Có TK 111 (1112) (Theo tỷ giá ghi sổ kế toán)
Có TK 515 - Doanh thu hoạt động tài chính (Lãi tỷ giá hối đoái).
Khi thanh toán nợ phải trả (Phải trả ngời bán,vay ngắn hạn, dài hạn, nợ dài hạn, ):
- Nếu phát sinh lỗ tỷ giá hối đoái trong giao dịch thanh toán nợ phải trả, ghi:
Nợ TK 311, 315, 331, 336, 341, 342 (Tỷ giá hối đoái ghi sổ kế toán)
Nợ TK 635 - Chi phí tài chính (Lỗ tỷ giá hối đoái)
Có TK 111 (1112) (Tỷ giá hối đoái ghi sổ kế toán).
- Nếu phát sinh lãi tỷ giá hối đoái trong giao dịch thanh toán nợ phải trả, ghi:
Nợ TK 311, 315, 331, 336, 341, 342 (Tỷ giá hối đoái ghi sổ kế toán)
Có TK 515 - Doanh thu hoạt động tài chính (Lãi tỷ giá hối đoái)
Có TK 111 (1112) (Tỷ giá hối đoái ghi sổ kế toán).
Khi xuất quỹ tiền mặt bằng tiền Việt Nam để mua ngoại tệ nhập quỹ:
Nợ TK 111 - Tiền mặt (1112)
Có TK 111 - Tiền mặt (1111)
Đồng thời ghi: Nợ TK 007 - Nguyên tệ
Khi bán ngoại tệ thu bằng tiền Việt Nam:
- Nếu tỷ giá hối đoái ngày xuất bán > tỷ giá hối đoái ghi sổ kế toán trong kỳ, kế toán ghi:
Nợ TK 111 - Tiền mặt (1111)
Có TK 515 - Doanh thu HĐTC
Có TK 111- Tiền mặt (1112)
Đồng thời ghi: Có TK 007- Nguyên tệ
- Nếu tỷ giá hối đoái ngày xuất bán < tỷ giá hối đoái ghi sổ kế toán trong kỳ, kế toán ghi:
Nợ TK 111 - Tiền mặt (1111)
Nợ TK 635 - Chi phí tài chính
Có TK 111 - Tiền mặt (1112)
Đồng thời ghi: Có TK 007 - Nguyên tệ
Thời điểm cuối năm tài chính, doanh nghiệp phải đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc
ngoại tệ (đơn vị tiền tệ khác với đơn vị tiền tệ chính thức sử dụng trong kế toán) theo tỷ giá hối đoái
bình quân liên ngân hàng do Ngân hàng Nhà nớc công bố tại thời điểm cuối năm tài chính, có thể
phát sinh chênh lệch tỷ giá hối đoái (lãi hoặc lỗ). Doanh nghiệp phải chi tiết khoản chênh lệch tỷ giá
hối đoái phát sinh do đánh giá lại các khoản mục tiền tệ này của hoạt động đầu t xây dựng cơ bản
(giai đoạn trớc hoạt động) (TK 4132) và của hoạt động sản xuất, kinh doanh (TK 4131):
Nếu phát sinh lãi tỷ giá hối đoái, ghi:
Nợ TK 111 (1112)
LUN VN TT NGHIP Written by: Nguyn Duy o
11
Có TK 413 - Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4131, 4132).
Nếu phát sinh lỗ tỷ giá hối đoái, ghi:
Nợ TK 413 - Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4131, 4132)
Có TK 111 (1112)
2.5. Kế toán vàng bạc, kim khí quý, đá quý tại quỹ.
Đối với các doanh nghiệp không có chức năng kinh doanh vàng bạc, đá quý, khi có nghiệp
vụ phát sinh liên quan đến các tài sản này thì phản ánh vào TK 111 (1113). Do vàng, bạc, đá quý có
giá trị cao nên khi mua cần có đầy đủ các thông tin nh: ngày mua, mẫu mã, độ tuổi, giá thanh toán
Các loại vàng, bạc, đá quý đợc ghi sổ theo giá thực tế, khi xuất có thể sử dụng một trong các phơng
pháp tính giá thực tế nh: phơng pháp giá đơn vị bình quân; nhập trớc, xuất trớc; nhập sau, xuất trớc
hay phơng pháp đặc điểm riêng. Song từng loại vàng bạc, đá quý lại có những đặc điểm riêng và giá
trị khác nhau nên sử dụng phơng pháp đặc điểm riêng để tính giá vàng bạc, đá quý xuất dùng là
chính xác nhất.
Khi nhập vàng, bạc, đá quý, ghi:
Nợ TK 111 - Tiền mặt (1113)
Có TK 111 - Tiền mặt (1111,1112).
Có TK 511 - Doanh thu bán hàng.
Có TK 131 - Phải thu của khách hàng.
Có TK 144 - Thế chấp, ký cợc, ký quỹ ngắn hạn.
Có TK 411 - Nguồn vốn kinh doanh.
Khi xuất vàng, bạc, đá quý để cầm cố, ký quỹ, ký cợc hoặc để thanh toán, nếu có chênh lệch
giữa giá gốc và giá thanh toán, phần chênh lệch sẽ đợc phản ánh vào TK 412 - Chênh lệch
đánh giá lại tài sản, kế toán ghi:
Nợ TK 311 - Vay ngắn hạn.
Nợ TK 331 - Phải trả ngời bán.
Nợ TK 144 - Thế chấp, ký cợc, ký quỹ ngắn hạn.
Nợ (Có) TK 412 - Chênh lệch đánh giá lại tài sản
Có TK 111 - Tiền mặt (1113)
Sổ kế toán:
Đối với thủ quỹ, hằng ngày căn cứ vào chứng từ thu, chi lập báo cáo quỹ gửi cho kế toán
quỹ. Kế toán quỹ căn cứ vào chứng từ thu, chi và báo cáo quỹ ghi vào các sổ kế toán tổng hợp .
Kế toán tiền mặt tại quỹ doanh nghiệp sử dụng các sổ kế toán tổng hợp tuỳ thuộc vào hình
thức kế toán đơn vị áp dụng.
Trong hình thức NKCT bên có TK 111 đợc phản ánh trên NKCT số 1. Số phát sinh bên nợ
TK 111 đợc phản ánh trên bảng kê số 1.
Trong hình thức kế toán nhật ký chung, căn cứ vào chứng từ gốc kế toán phản ánh vào nhật
ký chung, nhật ký thu tiền, nhật ký chi tiền. Đồng thời căn cứ vào nhật ký chung để vào sổ cái TK
111 và sổ cái các tài khoản liên quan.
Ngoài ra, để theo dõi chi tiết các loại nguyên tệ kế toán mở sổ chi tiết TK 007.
3. Kế toán tiền gửi ngân hàng.
3.1. Chứng từ kế toán và những quy định trong hạch toán tiền gửi Ngân hàng
Căn cứ để hạch toán tiền gửi Ngân hàng là các giấy báo Có, giấy báo Nợ hoặc bản sao kinh
doanh của Ngân hàng kèm theo các chứng từ gốc (uỷ nhiệm chi, uỷ nhiệm thu, séc chuyển khoản,
séc bảo chi ).
Khi nhận đợc chứng từ của Ngân hàng gửi đến, kế toán phải kiểm tra đối chiếu với chứng từ
gốc kèm theo. Nếu có sự chênh lệch giữa số liệu trên sổ kế toán của đơn vị, số liệu ở chứng từ gốc
với số liệu trên chứng từ của Ngân hàng thì đơn vị phải thông báo cho Ngân hàng để cùng đối chiếu,
xác minh và xử lý kịp thời. Cuối tháng, cha xác định đợc nguyên nhân chênh lệch thì kế toán ghi sổ
theo số liệu của Ngân hàng trên giấy báo Nợ, báo Có hoặc bảo sao kê. Số chênh lệch (nếu có) ghi
vào bên Nợ TK 138 - Phải thu khác (1388) (nếu số liệu của kế toán lớn hơn số liệu của Ngân hàng)
hoặc đợc ghi vào bên Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3388) (nếu số liệu của kế toán nhỏ hơn
LUN VN TT NGHIP Written by: Nguyn Duy o
12
số liệu của Ngân hàng). Sang tháng sau, tiếp tục kiểm tra, đối chiếu, xác định nguyên nhân để điều
chỉnh số liệu ghi sổ.
Tại những đơn vị có những tổ chức, bộ phận phụ thuộc, có thể mở tài khoản chuyên thu,
chuyên chi, mở tài khoản thanh toán phù hợp để thuận tiện cho công tác giao dịch, thanh toán. Kế
toán phải mở sổ chi tiết theo từng loại tiền gửi (tiền Đồng Việt nam, ngoại tệ các loại)
Phải tổ chức hạch toán chi tiết theo từng ngân hàng để tiện cho việc kiểm tra, đối chiếu.
3.2. Tài khoản sử dụng:
Để phản ánh tình hình biến động về tiền gửi kế toán sử dụng TK 112 - Tiền gửi ngân hàng.
Tài khoản 112 dùng để phản ánh số hiện có và tình hình biến động các khoản tiền gửi của DN tại
các ngân hàng và các Công ty tài chính. Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 112
Bên Nợ:
Các khoản tiền gửi ở Ngân hàng và các tổ chức tài chính tăng trong kỳ
Chênh lệch tỷ giá ngoại tệ tăng (đối với tiền gửi ngoại tệ).
Bên Có:
Các khoản tiền gửi ở Ngân hàng và các tổ chức tài chính giảm trong kỳ
Chênh lệch tỷ giá ngoại tệ giảm (đối với tiền gửi ngoại tệ).
Số d bên Nợ: Số d các khoản tiền gửi ở Ngân hàng, các tổ chức tài chính hiện còn cuối kỳ
Tài khoản 112 - Tiền gửi ngân hàng, có 3 tài khoản cấp hai:
- TK 1121 - Tiền Việt Nam
- TK 1122 - Ngoại tệ
- TK 1123 - Vàng, bạc, kim khí quý, đá quý
3.3. Kế toán tiền gửi Ngân hàng bằng tiền Việt Nam
Xuất quỹ tiền mặt gửi vào tài khoản tại Ngân hàng, ghi:
Nợ TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Có TK 111- Tiền mặt
Nhận đợc giấy Báo Có của Ngân hàng về số tiền đang chuyển, ghi:
Nợ TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Có TK 113 - Tiền đang chuyển
Thu hồi các khoản ký cợc, ký quỹ bằng TGNH, ghi:
Nợ TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Có TK 144, 244
Nhận tiền ứng trớc hoặc khách hàng trả nợ , căn cứ vào giấy Báo Có của Ngân hàng, ghi:
Nợ TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Có TK 131 - Phải thu của khách hàng
Nhận các khoản ký quỹ, ký cợc bằng tiền gửi Ngân hàng, ghi:
Nợ TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Có TK 344 - Nhận ký quỹ, ký cợc dài hạn
Khi thu tiền bán hàng qua TK TGNH, Ngân hàng đã Báo Có, kế toán ghi:
- Doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phơng pháp khấu trừ.
Nợ TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Có TK 512 - Doanh thu bán hàng nội bộ
Có TK 333 - Thuế và các khoản nộp Nhà nớc(3331)
- Doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phơng pháp tính trực tiếp
Nợ TK112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Có TK 512 - Doanh thu bán hàng nội bộ
Khi thu tiền từ các hoạt động tài chính, hoạt động khác, ghi:
Nợ TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Có TK 515 - Doanh thu hoạt động tài chính.
Có TK 711 - Thu nhập khác.
LUN VN TT NGHIP Written by: Nguyn Duy o
13
Có TK 333 - Thuế và các khoản nộp Nhà nớc (3331)
Khi thu tiền từ các khoản nợ phải thu, ghi:
Nợ TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Có TK 131 - Phải thu khách hàng.
Có TK 136 - Phải thu nội bộ.
Có TK 138 - Phải thu khác.
Có TK 141 - Tạm ứng.
Nhận vốn ngân sách cấp, cấp trên cấp, nhận vốn góp liên doanh, vốn cổ phần bằng TGNH:
Nợ TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Có TK 411 - Nguồn vốn kinh doanh.
Khi thu tiền từ các hoạt động đầu t, ghi
Nợ TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Có TK 121, 128, 221, 222, 223, 228
Khi rút TGNH để mua vật t, hàng hoá, TSCĐ
- Doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phơng pháp khấu trừ, ghi
Nợ TK 151, 152, 156, 157, 211, 213
Nợ TK 133 - Thuế GTGT đợc khấu trừ
Có TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
- Doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phơng pháp tính trực tiếp.
Nợ TK 151, 152, 156, 157, 211, 213
Nợ TK 133 - Thuế GTGT đợc khấu trừ
Có TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Khi rút TGNH để trả tiền vay, các khoản phải trả.
Nợ TK 311, 315, 341, 331, 333, 336, 338
Có TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Khi rút TGNH để đầu t tài chính và chi phí cho các hoạt động đầu t tài chính.
Nợ TK 121, 128, 221, 222, 223
Nợ TK 635
Có TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Khi rút TGNH ký cợc, ký quỹ, ghi.
Nợ TK 144 - Thế chấp, ký cợc, ký quỹ ngắn hạn
Nợ TK 244 - Ký cợc, ký quý dài hạn.
Có TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Khi rút TGNH để giao tạm ứng, ghi:
Nợ TK 141 - Tiền tạm ứng.
Có TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Khi rút TGNH để trả tiền chi phí cho các hoạt động của doanh nghiệp, ghi:
Nợ TK 627 - Chi phí sản xuất chung
Nợ TK 641 - Chi phí bán hàng
Nợ TK 642 - Chi phí quản lý doanh nghiệp
Nợ TK 635 - Chi phí tài chính
Nợ TK 811 - Chi phí khác
Nợ TK 133 - Thuế GTGT đợc khấu trừ
Có TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng (1121)
Khi phát sinh chênh lệch số liệu trên sổ kế toán của doanh nghiệp với số liệu trên chứng từ
của ngân hàng, cuối tháng cha xác định đợc nguyên nhân.
- Nếu số liệu trên sổ kế toán lớn hơn số liệu của ngân hàng
Nợ TK 138 - Phải thu khác (1381)
Có TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng
Khi xác định đợc nguyên nhân
Nếu do ngân hàng ghi thiếu
Nợ TK 112 - Tiền gửi Ngân hàng
LUN VN TT NGHIP Written by: Nguyn Duy o
14

Xem chi tiết: Kế Toán Tài Chính Doanh Nghiệp.doc